12 мая 2025

Ventilyatsiya va konditsioner muhandisligining ahamiyati: qulay va xavfsiz muhit uchun asos

  1. Kirish

  2. Shamollatish va konditsionerlash tizimlarining roli

  3. Sogʻliq va unumdorlikka ta’siri

  4. Oʻzbekiston Respublikasi qonunchilik hujjatlari

  5. Loyihalashdagi odatiy xatolar

  6. Iqtisodiy samaradorlik

  7. Xulosa

1. Kirish

Shamollatish va konditsionerlash tizimlari turli binolarda qulaylik, sogʻliq va xavfsizlikni ta’minlovchi muhim muhandislik yechimlaridir. Bu — turar joy binolari, tijorat binolari, shifoxonalar yoki sanoat obyektlari boʻlishidan qat’i nazar — samarali shamollatish tizimlari optimal mikroiqlimni yaratishda hal qiluvchi rol o‘ynaydi. Biroq, loyihalash yoki amalga oshirish bosqichidagi xatolar sog‘liqning yomonlashuvi, moliyaviy yo‘qotishlar va ish sifati pasayishiga olib kelishi mumkin.


2. Shamollatish va konditsionerlash tizimlarining vazifalari

Shamollatish tizimlari quyidagi asosiy funksiyalarni bajaradi:

  1. Toza havoni ta’minlash: Ishlatilgan havoni chiqarib yuborish va toza havoni olib kirish orqali kislorod darajasi me’yorda saqlanadi.

  2. Haroratni nazorat qilish: Konditsionerlar orqali optimal haroratni ushlab turish, ayniqsa O‘zbekiston kabi iqlimi keskin hududlarda muhim ahamiyatga ega.

  3. Havoni tozalash: Shamollatish tizimidagi filtrlash tizimlari chang, allergenlar va boshqa zararli moddalarni ushlab qoladi.

  4. Namlikni nazorat qilish: Namlik darajasini saqlash orqali materiallar va jihozlar himoya qilinadi hamda mogʻor va bakteriyalar tarqalishining oldi olinadi.


3. Sog‘liq va unumdorlikka ta’siri

Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, yomon shamollatish quyidagi muammolarga olib keladi:

• Kislorod yetishmasligi tufayli charchoq va e’tiborning pasayishi.

• Havo oqimlari orqali infeksiyalarning tarqalishi.

• Chang va allergenlar to‘planishi sababli allergik holatlarning kuchayishi.

Ofis va ta’lim muassasalarida CO2 darajasi 800 ppm dan oshmasligi lozim. Bu me’yordan oshish kognitiv qobiliyat va unumdorlikka salbiy ta’sir ko‘rsatadi.


4. O‘zbekiston Respublikasi qonunchilik hujjatlari

Shamollatish va konditsionerlash tizimlarini loyihalash quyidagi normativlarga muvofiq bo‘lishi kerak:

SanPiN 0184-04 — harorat, namlik va havo almashinuvi parametrlari.

SNiP RK 4.02-04-2017 — isitish, shamollatish va konditsioner tizimlarini loyihalash normalari.

Bu normalarga amal qilinmasa, jarimalar yoki qurilishning to‘xtatilishi mumkin.


5. Loyihalashdagi odatiy xatolar

  1. Havo almashinuvi noto‘g‘ri hisoblanishi: Parametrlarning kamligi yetarli shamollatishni ta’minlamaydi.

  2. Panjaralarning noto‘g‘ri joylashuvi: Havo oqimi odamlar turgan zonaga yo‘naltirilsa, bu qoralama (skvoznyak)ni keltirib chiqaradi.

  3. Noto‘g‘ri uskunalardan foydalanish: Quvvat noto‘g‘ri tanlangan konditsionerlar energiya sarfini oshiradi.


6. Iqtisodiy samaradorlik

To‘g‘ri loyihalangan tizimlar nafaqat qulaylikni ta’minlaydi, balki energiya sarfini kamaytirishga ham yordam beradi:

Energiya tejamkor yechimlar: Reekuperatorlar va inverter konditsionerlaridan foydalanish.

Ekspluatatsiya xarajatlarini kamaytirish: Uskuna va materiallarning aniq hisob-kitobi ortiqcha xarajatlarning oldini oladi.


7. Xulosa

Shamollatish va konditsionerlash tizimlari zamonaviy qurilishning ajralmas qismidir. Ularning to‘g‘ri loyihalanishi har xil binolarda qulay, xavfsiz va iqtisodiy jihatdan samarali sharoitlar yaratishga xizmat qiladi. Normativlarga rioya qilish va zamonaviy texnologiyalarni qo‘llash — muvaffaqiyatli loyiha garovidir.

Agar sizga shamollatish tizimlarini loyihalash va joriy etishda professional yordam kerak bo‘lsa, biz sifat standartlariga to‘liq javob beradigan va uzoq yillar davomida qulaylikni ta’minlaydigan yechimlarni taklif qilishga tayyormiz.